Geschillen behandeld door AAFisc

4.1.1 - Administratieve geschillen: aantal ingediende en behandelde bezwaarschiftenprint

In 2013 werd vastgesteld dat een aantal oude bezwaarschriften niet correct werden afgesloten. Het aantal openstaande bezwaarschriften en/of afgehandelde bezwaarschriften gepubliceerd in 2013 was dus overschat/onderschat. De boordtabel werd dan ook volledig herop geladen om dit euvel te herstellen.

Wanneer een bezwaarschrift niet bij de correcte gewestelijke directie/controlecentrum wordt ingediend, moet het intern getransfereerd worden. Om dubbeltelling uit te sluiten moet dit aantal interne transferts uit het aantal nieuwe bezwaarschriften worden uitgesloten. De kleine verschillen tussen het aantal openstaande bezwaarschriften op 31.12.2012 en op 1.1.2013 is het gevolg van dergelijke transferts wanneer die niet binnen de maand van de eerste ontvangst werden uitgevoerd.

¹ De bezwaarschriften onder de noemer 'andere' slaan op gevallen waarvoor het bezwaar zonder voorwerp is.

4.1.2 - Administratieve geschillen: aard van de genomen beslissingenprint

De 'andere' beslissingen slaan op gevallen waarvoor het bezwaar zonder voorwerp is of zonder voorwerp is geworden door een rechtzetting via een beslissing tot ontheffing langs kohier. Ook beslissingen van gehele of gedeeltelijke aanvaarding of verwerping, genomen voor meerdere bezwaren over samenhangende zaken, behoren tot deze categorie.

4.1.3 - Administratieve geschillen: aantal ingediende en behandelde aanvragen tot terugbetaling - quick winsprint

De quick wins vormen een versnelde procedure voor de behandeling van overduidelijke fouten die door de belastingplichtige worden vastgesteld in zijn aanslagbiljet (bv. een fout in het aantal personen ten laste). Die fouten moeten binnen de kortst mogelijke termijn worden behandeld.

De ontheffing van de overbelasting wordt op grond van alinea 2 van het art. 376ter WIB'92 door de taxatiediensten toegekend bij kohier. De beslissing van de directeur, voorzien in alinea 3 van diezelfde bepaling, wordt vervangen door het kohier zelf waarvan het aanslagbiljet bij aangetekend schrijven per post aan de belastingplichtige wordt betekend.

In 2012 is 77% van de quick wins behandeld binnen de 7 kalenderdagen en nog eens 11% binnen de 14 kalenderdagen.

In 2013 is 84% van de quick wins behandeld binnen de 7 kalenderdagen en nog eens 9% binnen de 14 kalenderdagen.

4.1.4 - Gerechtelijke geschillen betreffende directe belastingen: evolutie van het aantal hangende zaken - toestand op 31 december¹print

¹ Het gaat hier om voorzieningen waarvoor het administratief dossier ter griffie werd neergelegd. Sinds 6 april 1999 beslist de gewestelijke directeur als administratieve overheid over de bezwaarschriften met inbegrip van de aanslagjaren vóór het aanslagjaar 1999. De beslissing is dus van administratieve aard en heeft geen jurisdictioneel karakter. Na een beslissing van de gewestelijke directeur is de rechtbank van eerste aanleg bevoegd en niet meer het hof van beroep zoals voorheen. De fiscale geschillenregeling wordt dus toevertrouwd aan de rechterlijke macht en wordt behandeld volgens de regels van het Gerechtelijk Wetboek. De fiscale rechtbanken van eerste aanleg zijn exclusief bevoegd om kennis te nemen van de geschillen betreffende de toepassing van de belastingwet, ongeacht het bedrag dat op het spel staat.

² De administratie heeft enkel kennis van de ingeleide vorderingen voor de rechtbanken op het ogenblik dat de griffie haar hiervan op de hoogte brengt. Aangezien er een bepaalde termijn verstrijkt tussen het neerleggen van de vordering op de griffie en de kennisgeving ervan aan de administratie, verkeert deze laatste niet in de mogelijkheid om het aantal vorderingen te kennen die werkelijk tijdens het kalenderjaar werden ingeleid. Enkel de statistieken bijgehouden door de FOD Justitie kunnen die informatie verstrekken. Tijdens het jaar 2013 werden 2.305 voorzieningen ingeleid in eerste aanleg, 614 voorzieningen in beroep en 64 voorzieningen in cassatie.

³ Met inbegrip van de tussenvonnissen en -arresten die de zaak naar een ander hof of een andere rechtbank verwijzen.Een nieuwe procedure werd van kracht in maart 1999. Die nieuwe procedure laat de belastingplichtige toe zich tot de rechtbank van eerste aanleg te wenden, ofwel na een beslissing genomen door de administratie, ofwel na een wachttermijn van zes maanden (negen maanden in geval van aanslag van ambtswege). Sinds maart 1999 verloopt de fiscale procedure volgens het gemeen recht (behalve enkele bijzondere bepalingen opgenomen in het Wetboek van de inkomstenbelastingen). Voor die wetswijziging moest de belastingplichtige wachten tot de administratie een beslissing had genomen dewelke enkel bij het hof van beroep kon worden betwist. De bepalingen die deze procedure bij het hof van beroep regelen, zijn opgeheven sinds 1999 maar blijven de procedures beheersen die op het ogenblik van de inwerkingtreding van de wetten van 15.03.1999 en 23.03.1999 hangende waren.

Oude procedure

Op 31.12.2013 waren nog 2.187 geschillen in behandeling bij de hoven van beroep, tegenover 2 403 op 31 december 2012. Op de nog in behandeling zijnde dossiers op het einde van het jaar waren er 1.550 zaken (1.143 Franstalige en 407 Nederlandstalige) te behandelen door het Hof van beroep te Brussel.

Gelet op het aantal in 2013 afgesloten zaken, valt het te vrezen dat het nog jaren zal duren alvorens de geschillen daterend van vóór 1999 afgehandeld zullen zijn. Daarbij mag niet worden vergeten dat de ouderdom van die geschillen dikwijls nog het in staat stellen van de zaken bemoeilijkt (overlijden van de belastingplichtige en noodzaak tot het opzoeken van de erfopvolgers, ontbonden vennootschappen en opzoeken van vereffenaars…).

Op de 216 arresten die in 2013 werden geveld, waren er slechts 33 ongunstig voor de Staat of minder dan 15 %.

Er werden 2 arresten door het Hof van Cassatie geveld, allebei gunstig voor de Staat. Een rechtzetting werd gedaan (8 zaken) om het aantal nog hangende dossiers (9) te updaten.

Nieuwe procedure

Bij de rechtbanken van eerste aanleg is het aantal ingeleide zaken licht gedaald (2.305) ten opzichte van het jaar 2012 (2.334). We behouden aldus het gemiddelde van de jaren 2008 tot 2010. Met voldoening kan niettemin worden vastgesteld dat het aantal hangende zaken blijft dalen (13.537 eind 2012 tegen 12.941 eind 2013).

De zaken in eerste aanleg worden op basis van de taal als volgt verdeeld: 2.729 geschillen in het Nederlands, 383 geschillen in het Duits (rechtbank van Eupen) en 10.212 geschillen in het Frans. De meest belaste rechtbanken zijn Brussel (3.202 hangende zaken waarvan 376 zaken in het Nederlands en 2 826 zaken in het Frans), Bergen (2.882 hangende zaken), Namen (1.751 hangende zaken), Luik (1.311 hangende zaken), Antwerpen (880 hangende zaken) en Gent (599 hangende zaken).

Op de 2.901 afgehandelde zaken bij de rechtbanken, waren er 601 vonnissen ongunstig voor de Staat, ofwel 20 % van de zaken. Wanneer men hieraan de gemengde vonnissen (minder dan 18%) toevoegt, kan men hieruit afleiden dat meer dan 62 % van de zaken met een voor de Staat gunstig vonnis wordt afgesloten. Dat is in overeenstemming met de vorige gemiddelde slaagkansen die werden vastgesteld sinds de hervorming van de procedure. Sinds de wet van maart 1999 is het niet langer de beslissing van de directeur der belastingen die het voorwerp uitmaakt van een vordering in rechte maar wordt de aanslag voor de rechter gebracht, waardoor de belastingplichtige voor de rechter niet meer beperkt is tot de grieven die in het bezwaarschrift voorkomen.

Wat de hoven van beroep betreft, werd de voorraad van hangende zaken die elk jaar groeide sinds 2008, gestabiliseerd en kende zelfs een lichte terugval in 2013 (1.678 zaken op 31.12.2013, tegen 1.706 zaken op 31.12.2012). Minder dan 23 % van de gevelde arresten zijn ongunstig voor de Staat, nagenoeg 58 % van de arresten zijn gunstig voor de Staat en de rest is gemengd.

Van de 614 nieuwe zaken die werden ingeleid, werden er 343 ingeleid in het Nederlands (292 door de belastingplichtigen en 51 door de Staat) en 271 in het Frans (208 door de belastingplichtigen en 63 door de Staat).

Wat de toestand bij het Hof van Cassatie betreft, moet worden vastgesteld dat minder arresten werden geveld (66 in 2013 tegen 81 in 2012); de voorraad hangende zaken daalt gevoelig (97 hangende zaken op 31.12.2013 tegenover 99 zaken op 31.12.2012). Van de 66 afgehandelde zaken, hebben er 13 een ongunstige afloop gehad voor de Staat. Bijna 74 % van de zaken behandeld door het Hof van Cassatie inzake inkomstenbelastingen of daarmee gelijkgestelde belastingen zijn dus gunstig voor de Staat.

4.1.5 - Gerechtelijke geschillen: verdeling van de ingeleide zaken - directe belastingenprint

Statistieken per kalenderjaar. In eerste aanleg worden alle bezwaren ingeleid door de tegenpartij zoals op het niveau van het hof van beroep in de oude procedure. Na het arrest in hoger beroep in de oude procedure, wordt de voorziening in cassatie altijd ingesteld volgens de oude bepalingen van het WIB92, evenals de verwijzing naar de hoven van beroep na cassatie.

Een nieuwe procedure werd van kracht in maart 1999. Die nieuwe procedure laat de belastingplichtige toe zich tot de rechtbank van eerste aanleg te wenden, ofwel na een beslissing genomen door de administratie, ofwel na een wachttermijn van zes maanden (negen maanden in geval van aanslag van ambtswege).

Sinds maart 1999 verloopt de fiscale procedure volgens het gemeen recht (behalve enkele bijzondere bepalingen opgenomen in het Wetboek van de inkomstenbelastingen).

Voor die wetswijziging moest de belastingplichtige wachten tot de administratie een beslissing had genomen dewelke enkel bij het hof van beroep kon worden betwist. De bepalingen die deze procedure bij het hof van beroep regelen, zijn opgeheven sinds 1999 maar blijven de procedures beheersen die op het ogenblik van de inwerkingtreding van de wetten van 15.03.1999 en 23.03.1999 hangende waren.

Oude procedure

Op 31.12.2013 waren nog 2.187 geschillen in behandeling bij de hoven van beroep, tegenover 2 403 op 31 december 2012. Op de nog in behandeling zijnde dossiers op het einde van het jaar waren er 1.550 zaken (1.143 Franstalige en 407 Nederlandstalige) te behandelen door het Hof van beroep te Brussel.

Gelet op het aantal in 2013 afgesloten zaken, valt het te vrezen dat het nog jaren zal duren alvorens de geschillen daterend van vóór 1999 afgehandeld zullen zijn. Daarbij mag niet worden vergeten dat de ouderdom van die geschillen dikwijls nog het in staat stellen van de zaken bemoeilijkt (overlijden van de belastingplichtige en noodzaak tot het opzoeken van de erfopvolgers, ontbonden vennootschappen en opzoeken van vereffenaars…).

Op de 216 arresten die in 2013 werden geveld, waren er slechts 33 ongunstig voor de Staat of minder dan 15 %.

Er werden 2 arresten door het Hof van Cassatie geveld, allebei gunstig voor de Staat. Een rechtzetting werd gedaan (8 zaken) om het aantal nog hangende dossiers (9) te updaten.

Nieuwe procedure

Bij de rechtbanken van eerste aanleg is het aantal ingeleide zaken licht gedaald (2.305) ten opzichte van het jaar 2012 (2.334). We behouden aldus het gemiddelde van de jaren 2008 tot 2010. Met voldoening kan niettemin worden vastgesteld dat het aantal hangende zaken blijft dalen (13.537 eind 2012 tegen 12.941 eind 2013).

De zaken in eerste aanleg worden op basis van de taal als volgt verdeeld: 2.729 geschillen in het Nederlands, 383 geschillen in het Duits (rechtbank van Eupen) en 10.212 geschillen in het Frans. De meest belaste rechtbanken zijn Brussel (3.202 hangende zaken waarvan 376 zaken in het Nederlands en 2 826 zaken in het Frans), Bergen (2.882 hangende zaken), Namen (1.751 hangende zaken), Luik (1.311 hangende zaken), Antwerpen (880 hangende zaken) en Gent (599 hangende zaken).

Op de 2.901 afgehandelde zaken bij de rechtbanken, waren er 601 vonnissen ongunstig voor de Staat, ofwel 20 % van de zaken. Wanneer men hieraan de gemengde vonnissen (minder dan 18%) toevoegt, kan men hieruit afleiden dat meer dan 62 % van de zaken met een voor de Staat gunstig vonnis wordt afgesloten. Dat is in overeenstemming met de vorige gemiddelde slaagkansen die werden vastgesteld sinds de hervorming van de procedure. Sinds de wet van maart 1999 is het niet langer de beslissing van de directeur der belastingen die het voorwerp uitmaakt van een vordering in rechte maar wordt de aanslag voor de rechter gebracht, waardoor de belastingplichtige voor de rechter niet meer beperkt is tot de grieven die in het bezwaarschrift voorkomen.

Wat de hoven van beroep betreft, werd de voorraad van hangende zaken die elk jaar groeide sinds 2008, gestabiliseerd en kende zelfs een lichte terugval in 2013 (1.678 zaken op 31.12.2013, tegen 1.706 zaken op 31.12.2012). Minder dan 23 % van de gevelde arresten zijn ongunstig voor de Staat, nagenoeg 58 % van de arresten zijn gunstig voor de Staat en de rest is gemengd.

Van de 614 nieuwe zaken die werden ingeleid, werden er 343 ingeleid in het Nederlands (292 door de belastingplichtigen en 51 door de Staat) en 271 in het Frans (208 door de belastingplichtigen en 63 door de Staat).

Wat de toestand bij het Hof van Cassatie betreft, moet worden vastgesteld dat minder arresten werden geveld (66 in 2013 tegen 81 in 2012); de voorraad hangende zaken daalt gevoelig (97 hangende zaken op 31.12.2013 tegenover 99 zaken op 31.12.2012). Van de 66 afgehandelde zaken, hebben er 13 een ongunstige afloop gehad voor de Staat. Bijna 74 % van de zaken behandeld door het Hof van Cassatie inzake inkomstenbelastingen of daarmee gelijkgestelde belastingen zijn dus gunstig voor de Staat.

4.1.6 - Gerechtelijke geschillen: resultaten van de uitspraken en arresten - directe belastingen¹print

¹ Vanaf 06.04.1999 beslist de gewestelijke directeur als administratieve overheid over de bezwaarschriften met inbegrip van de aanslagjaren vóór het aanslagjaar 1999. De beslissing is dus van administratieve aard en heeft geen jurisdictioneel karakter. Na een beslissing van de gewestelijke directeur is de rechtbank van eerste aanleg bevoegd en niet meer het hof van beroep zoals dat voorheen het geval was. De fiscale geschillenregeling wordt toevertrouwd aan de rechterlijke macht en wordt behandeld volgens de regels van het Gerechtelijk Wetboek. De fiscale rechtbanken van eerste aanleg zijn exclusief bevoegd om in eerste aanleg kennis te nemen van geschillen over de toepassing van de belastingwet.

² 63 afstanden, 4 onontvankelijke voorzieningen, 92 gunstige arresten volgens de oude procedure en 27 afstanden, 9 onontvankelijke voorzieningen en 332 gunstige arresten, 7 doorhalingen volgens de nieuwe procedure.

³ 8 afstanden en 2 gunstige arresten volgens de oude procedure en 2 afstanden, 47 gunstige arresten volgens de nieuwe procedure.

⁴ 33 ongunstige arresten volgens de oude procedure en 147 ongunstige arresten volgens de nieuwe procedure.

⁵ 13 ongunstige arresten volgens de nieuwe procedure.

⁶ 24 gemengde arresten volgens de oude procedure en 120 gemengde arresten volgens de nieuwe procedure.

⁷ 4 gemengde arresten volgens de nieuwe procedure.

Een nieuwe procedure werd van kracht in maart 1999. Deze nieuwe procedure laat de belastingplichtige toe om zich tot de rechtbank van eerste aanleg te wenden, ofwel na een beslissing genomen door de administratie, ofwel na een wachttermijn van zes maanden (negen maanden in geval van aanslag van ambtswege). Sinds maart 1999 verloopt de fiscale procedure volgens het gemeen recht (behalve enkele bijzondere bepalingen opgenomen in het Wetboek van de inkomstenbelastingen). Vóór die wetswijziging moest de belastingplichtige wachten tot de administratie een beslissing had genomen, dewelke enkel bij het hof van beroep kon worden betwist. De bepalingen die deze procedure bij het hof van beroep regelen, zijn opgeheven sinds 1999 maar blijven de procedures beheersen die op het ogenblik van de inwerkingtreding van de wetten van 15.03.1999 en 23.03.1999 hangende waren.

Oude procedure

Op 31.12.2013 waren nog 2.187 geschillen in behandeling bij de hoven van beroep, tegenover 2 403 op 31 december 2012. Op de nog in behandeling zijnde dossiers op het einde van het jaar 2013 waren er 1.550 zaken (1.143 Franstalige en 407 Nederlandstalige) hangende voor het Hof van beroep te Brussel. Gelet op het aantal in 2013 afgesloten zaken, valt het te vrezen dat het nog jaren zal duren alvorens de geschillen daterend van vóór 1999 afgehandeld zullen zijn. Daarbij mag niet worden vergeten dat de ouderdom van die geschillen dikwijls ook het in staat stellen van deze dossiers bemoeilijkt (overlijden van de belastingplichtige en noodzaak tot het opzoeken van de erfopvolgers, ontbonden vennootschappen en opzoeken van vereffenaars…). Op de 216 arresten die in 2013 werden geveld, waren er slechts 33 ongunstig voor de Staat of minder dan 15 %. Er werden 2 arresten door het Hof van Cassatie geveld, allebei gunstig voor de Staat. Een rechtzetting werd gedaan (8 zaken) om het aantal nog hangende dossiers (9) te updaten.

Nieuwe procedure

Bij de rechtbanken van eerste aanleg is het aantal ingeleide zaken licht gedaald (2.305) ten opzichte van het jaar 2012 (2.334). We behouden aldus het gemiddelde van de jaren 2008 tot 2010. Met voldoening kan niettemin worden vastgesteld dat het aantal hangende zaken blijft dalen (13.537 eind 2012 tegen 12.941 eind 2013).

De zaken in eerste aanleg worden op basis van de taal als volgt verdeeld: 2.729 geschillen in het Nederlands, 383 geschillen in het Duits (rechtbank van Eupen) en 10.212 geschillen in het Frans. De meest belaste rechtbanken zijn Brussel (3.202 hangende zaken waarvan 376 zaken in het Nederlands en 2.826 zaken in het Frans), Bergen (2.882 hangende zaken), Namen (1.751 hangende zaken), Luik (1.311 hangende zaken), Antwerpen (880 hangende zaken) en Gent (599 hangende zaken).

Op de 2.901 afgehandelde zaken bij de rechtbanken, waren er 601 vonnissen ongunstig voor de Staat, ofwel 20 % van de zaken. Wanneer men hieraan de gemengde vonnissen (minder dan 18%) toevoegt, kan men hieruit afleiden dat meer dan 62 % van de zaken met een voor de Staat gunstig vonnis wordt afgesloten. Dat is in overeenstemming met de vorige gemiddelde slaagkansen die werden vastgesteld sinds de hervorming van de procedure. Sinds de wet van maart 1999 is het niet langer de beslissing van de directeur der belastingen die het voorwerp uitmaakt van een vordering in rechte maar wordt de aanslag voor de rechter gebracht, waardoor de belastingplichtige voor de rechter niet meer beperkt is tot de grieven die in het bezwaarschrift voorkomen.

Wat de hoven van beroep betreft, werd de voorraad van hangende zaken die elk jaar groeide sinds 2008, gestabiliseerd en kende zelfs een lichte terugval in 2013 (1.678 zaken op 31.12.2013, tegen 1.706 zaken op 31.12.2012). Minder dan 23 % van de gevelde arresten zijn ongunstig voor de Staat, nagenoeg 58 % van de arresten zijn gunstig voor de Staat en de rest is gemengd. Van de 614 nieuwe zaken die werden ingeleid, werden er 343 ingeleid in het Nederlands (292 door de belastingplichtigen en 51 door de Staat) en 271 in het Frans (208 door de belastingplichtigen en 63 door de Staat).

Wat de toestand bij het Hof van Cassatie betreft, moet worden vastgesteld dat minder arresten werden geveld (66 in 2013 tegen 81 in 2012); de voorraad hangende zaken daalt gevoelig (97 hangende zaken op 31.12.2013 tegenover 99 zaken op 31.12.2012). Van de 66 afgehandelde zaken, hebben er 13 een ongunstige afloop gehad voor de Staat. Bijna 74 % van de zaken behandeld door het Hof van Cassatie inzake inkomstenbelastingen of daarmee gelijkgestelde belastingen zijn gunstig voor de Staat.

4.1.7 - Gerechtelijke geschillen: evolutie van het aantal hangende zaken - btwprint

4.1.8 - Gerechtelijke geschillen: verdeling van de ingeleide zaken - btwprint

4.1.9 - Gerechtelijke geschillen: verdeling van het aantal hangende zaken naargelang de graad van de aanleg - btwprint

¹ Vredegerechten inbegrepen

4.1.10 - Gerechtelijke geschillen: resultaten van de uitspraken en arresten - btwprint

¹ De som van de rubrieken 'gunstige uitspraken en arresten' en 'ongunstige uitspraken en arresten' komt niet noodzakelijk overeen met het aantal in de loop van het jaar behandelde zaken. Een gemengde uitspraak is voor de helft hernomen in de rubriek 'gunstig' en voor de helft in de rubriek 'ongunstig'. Er kan bv. ook afstand van geding zijn in de loop van het geschil.